Bạn đang thắc mắc về công việc của một tester? Triển vọng nghề nghiệp trong lĩnh vực này như thế nào? Tester cần những kỹ năng gì? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tester , các kỹ năng cần thiết, vai trò và nhiệm vụ chính mà họ đảm nhiệm trong quy trình phát triển phần mềm.
Tester là gì?
Tester là gì? Tester, còn được gọi là kiểm thử viên phần mềm, là người chịu trách nhiệm đảm bảo chất lượng phần mềm bằng cách phát hiện lỗi và sự cố, đồng thời xác minh phần mềm hoạt động đúng như mong đợi. Vai trò này rất quan trọng trong quy trình phát triển phần mềm và giúp đảm bảo sản phẩm cuối cùng hoạt động chính xác và đáp ứng nhu cầu của người dùng.
Nói một cách đơn giản, vai trò của người kiểm thử là kiểm tra sản phẩm và cung cấp báo cáo cho nhóm phát triển về bất kỳ vấn đề nào cần cải tiến sản phẩm.
Trong ngành công nghệ thông tin, mặc dù cũng có vị trí có chức năng là kiểm thử, đảm bảo chất lượng, nhưng không giống như một tester truyền thống, một IT tester có nhiều tên gọi khác nhau như tester phần mềm/test kỹ thuật…

Trên thực tế, đôi khi người kiểm thử không thể xác định tất cả lỗi trong hệ thống hoặc phần mềm; họ phải dựa vào các nguyên tắc và quy tắc để phát hiện chúng. Các nguyên tắc và quy tắc này thay đổi tùy thuộc vào sản phẩm, phần mềm, tiêu chuẩn, kỳ vọng hoặc hoạt động, và tất cả đều có thể thay đổi.
Vai trò và chức năng của Tester
Nguồn tin từ KJC chia sẻ: Công việc của một kiểm thử viên khác nhau tùy theo từng công ty do sự khác biệt trong ngành và đặc thù riêng của từng hoạt động. Tuy nhiên, vai trò của các chuyên gia kiểm thử này thường bao gồm:
- Giảm chi phí cho doanh nghiệp: Vai trò chính của kiểm thử viên là kiểm tra và đánh giá chất lượng phần mềm, phát hiện lỗi và báo cáo cho nhóm phát triển. Việc phát hiện lỗi sớm trong dự án, thông qua quy trình kiểm thử, giúp giảm đáng kể chi phí sửa lỗi so với việc phát hiện sau.
- Đảm bảo an ninh: Các công cụ kiểm tra bảo mật cho phép Tester phát hiện các rủi ro tiềm ẩn đối với tính bảo mật và an ninh thông tin. Việc báo cáo và giải quyết kịp thời các vấn đề bảo mật giúp giảm thiểu nguy cơ mất dữ liệu và bảo vệ người dùng khỏi các cuộc tấn công tiềm ẩn.
- Đảm bảo Chất lượng Sản phẩm: Đảm bảo chất lượng sản phẩm là điều thiết yếu đối với bất kỳ phần mềm nào. Do đó, công việc của kiểm thử viên đảm bảo chất lượng phần mềm tối ưu trước khi đưa vào sản xuất.
- Đảm bảo sự hài lòng của khách hàng: Sự hài lòng của khách hàng là mục tiêu hàng đầu của bất kỳ doanh nghiệp nào, bất kể lĩnh vực nào. Trong phát triển phần mềm, mục tiêu này được đạt được thông qua việc tối ưu hóa trải nghiệm người dùng (UI/UX), một nhiệm vụ quan trọng mà đội ngũ kiểm thử (các tester) chịu trách nhiệm. Điều này củng cố niềm tin và giúp xây dựng danh tiếng vững chắc, cho phép các công ty giữ chân khách hàng hiện tại và thu hút khách hàng mới.
Tester làm nhiệm vụ gì?
Sau khi đã tìm hiểu các khái niệm, bây giờ chúng ta hãy xem xét nhiệm vụ của một người kiểm thử.
Lập kế hoạch kiểm tra
- Hợp tác với các nhóm phát triển để hiểu các yêu cầu phần mềm và xây dựng các kế hoạch thử nghiệm toàn diện;
- Xác định mục tiêu, nguồn lực và thời gian cho các bài kiểm tra.
Tạo các trường hợp thử nghiệm
- Phát triển các kịch bản thử nghiệm chi tiết dựa trên các yêu cầu của phần mềm;
- Ghi lại các trường hợp thử nghiệm để tham khảo và sử dụng lại trong tương lai.
Thực hiện các bài kiểm tra
- Thực hiện các trường hợp thử nghiệm một cách có hệ thống và kỹ lưỡng, đảm bảo rằng mọi khía cạnh của phần mềm đều được thử nghiệm;
- Theo dõi và ghi lại kết quả thử nghiệm, lưu ý bất kỳ sai lệch nào so với kết quả mong đợi.

Báo cáo lỗi
- Xác định và báo cáo các lỗi và sự cố phần mềm cho nhóm phát triển;
- Theo dõi và kiểm soát tiến độ xử lý lỗi.
Kiểm tra tự động
- Sử dụng các công cụ và kỹ thuật tự động hóa thử nghiệm để tăng hiệu quả thử nghiệm, nếu có;
- Duy trì và cập nhật các tập lệnh kiểm tra tự động khi cần thiết.
Tester cần những kỹ năng gì?
Kiến thức và kỹ năng trong kiểm thử phần mềm
Những người tìm hiểu kjc.credit chia sẻ: Kiểm thử phần mềm là một lĩnh vực phức tạp và không ngừng phát triển. Để làm việc hiệu quả, người kiểm thử cần hiểu rõ các nguyên tắc cơ bản của kiểm thử phần mềm, cũng như các phương pháp và kỹ thuật kiểm thử khác nhau. Việc hiểu biết cơ bản về một số mô hình phát triển phần mềm, ít nhất là mô hình V và Scrum , là điều cần thiết để áp dụng các quy trình, kỹ thuật và công cụ kiểm thử phù hợp vào bối cảnh dự án. Điều này tối ưu hóa hiệu quả và giúp nhóm phát hiện lỗi càng sớm càng tốt, từ đó giảm thiểu rủi ro hệ thống gặp sự cố trong quá trình sản xuất. Kiến thức chuyên môn và kỹ năng kiểm thử này là tối quan trọng; nếu không có chúng, các kỹ năng khác sẽ trở nên kém hiệu quả.
Có nhiều cách để nâng cao kiến thức và kỹ năng này. Bạn có thể tham gia các khóa học trực tuyến, tham dự hội thảo, đọc sách và bài viết chuyên môn để cập nhật các xu hướng mới. Hãy nhớ quy tắc 70-20-10: 70% kiến thức được tiếp thu thông qua thực hành, 20% thông qua môi trường xung quanh (nhóm, mạng xã hội, blog, v.v.) và 10% thông qua đào tạo chính quy (điều này sẽ cung cấp cho bạn nền tảng để tự học và cho phép bạn bắt đầu các dự án).
Kỹ năng lập kế hoạch và phát triển chiến lược kiểm tra
Vai trò này không chỉ giới hạn ở quản lý kiểm thử hoặc trưởng nhóm kiểm thử; bất kỳ vai trò nào trong nhóm phát triển phần mềm đều yêu cầu kỹ năng lập kế hoạch và triển khai các phương pháp kiểm thử phù hợp với chiến lược của công ty và dự án. Tóm lại, quản lý kiểm thử và trưởng nhóm kiểm thử sẽ lập kế hoạch cho dự án, trong khi bạn lập kế hoạch cho các nhiệm vụ được giao. Mỗi kiểm thử viên có phương pháp riêng để kiểm thử một màn hình hoặc hệ thống nhất định; đây là chiến lược và cách tiếp cận riêng của họ để hoàn thành nhiệm vụ. Thông qua việc lập kế hoạch, bạn có thể nhanh chóng xác định bất kỳ kỹ năng và kiến thức nào liên quan đến dự án mà mình còn thiếu, cho phép bạn chủ động trau dồi chúng.
Để cải thiện kỹ năng này, bạn có thể làm quen với các phương pháp và thực hành khác nhau để lập kế hoạch và phát triển chiến lược kiểm tra, phù hợp với các loại phần mềm khác nhau. Ví dụ, mục tiêu SMART (viết tắt của Cụ thể, Đo lường được, Có thể đạt được, Liên quan và Có giới hạn thời gian).

Kỹ năng ghi chép và báo cáo lỗi
Trong quá trình kiểm thử, các kiểm thử viên đóng vai trò như những thám tử: luôn tò mò, họ tìm cách hiểu và khám phá mọi thông tin liên quan đến dự án, cho phép họ làm rõ các yêu cầu và viết các trường hợp kiểm thử toàn diện và hiệu quả. Khả năng ghi chép nhanh chóng và ngắn gọn là điều cần thiết để đặt câu hỏi (đặc biệt là bằng văn bản, vì không phải lúc nào cũng có thể nói chuyện trực tiếp với khách hàng, quản lý dự án hoặc nhà phân tích kinh doanh) và để báo cáo lỗi. Khi các nhà phát triển hiểu các lỗi được báo cáo, khả năng chúng được sửa sẽ cao hơn nhiều. Nếu bạn báo cáo một lỗi mà không ai hiểu, thì khả năng nó được sửa là bao nhiêu? Kỹ năng này cho phép bạn báo cáo lỗi bằng cách tập trung vào thông tin và bản thân lỗi, thay vì chỉ trích người đã tạo ra lỗi đó (nhà phát triển hoặc quản lý dự án/nhà phân tích kinh doanh, nếu liên quan đến lỗi trong tài liệu).
Để cải thiện kỹ năng này, bạn có thể tham khảo các ví dụ báo cáo từ nhiều nguồn, thay đổi cách suy nghĩ, suy nghĩ về vấn đề và thông tin (cái gì) thay vì con người (ai).
Kỹ năng tương tác và làm việc nhóm
Bên cạnh việc đọc và phân tích tài liệu, ngày càng nhiều công ty áp dụng mô hình Agile. Do đó, tương tác giữa người với người trở nên thiết yếu, đặc biệt là với khách hàng và ban quản lý. Kỹ năng phối hợp và làm việc nhóm giúp cải thiện hiệu quả giao tiếp và đảm bảo mọi người đều hiểu rõ yêu cầu của khách hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc lập kế hoạch kiểm thử hiệu quả. Điều này cũng cho phép các tester xây dựng mối quan hệ với các thành viên trong nhóm và giao tiếp hiệu quả hơn.
Để phát triển kỹ năng này, điều cần thiết là phải cởi mở hơn với phản hồi từ người khác, chia sẻ ý tưởng và tiến độ, hỗ trợ các thành viên khác trong nhóm và cùng nhau hướng tới mục tiêu chung của dự án. Điều này đôi khi có thể khó khăn, nhưng việc hợp tác và ủng hộ những ý tưởng khác biệt với ý tưởng của bạn là rất cần thiết, ngay cả khi chúng đã được đa số thành viên trong nhóm chấp thuận.
Kỹ năng cập nhật và kiến thức tự học
Trong bối cảnh ngành phát triển phần mềm (bao gồm cả hoạt động kiểm thử) không ngừng phát triển, việc học tập liên tục là điều cần thiết để hoàn thành tốt vai trò của mình. Điều này đặc biệt đúng khi tham gia vào các dự án khác nhau tại các công ty gia công phần mềm. Bất cứ khi nào một kiểm thử viên bước vào một lĩnh vực mới, họ phải tự làm quen với lĩnh vực đó, thường thông qua việc tự học trực tuyến. Các chương trình đào tạo ngắn hạn, toàn diện cung cấp kiến thức chuyên sâu về một lĩnh vực cụ thể, chẳng hạn như ngân hàng, bảo hiểm hoặc chứng khoán, rất hiếm. Việc học hỏi và phát triển các kỹ năng, phương pháp và kỹ thuật kiểm thử, ngôn ngữ lập trình hoặc các công cụ mới nổi, chẳng hạn như Dramaturg, là rất quan trọng để duy trì sự chủ động.
Trong tuần, khi bạn bận rộn với dự án, bạn có thể tham khảo thông tin trên các trang web chất lượng như Medium hoặc các nhóm Facebook. Có rất nhiều nhóm bạn có thể tham gia, nhưng cá nhân tôi thấy nhóm Facebook TESTING VN là nhóm hoạt động sôi nổi nhất, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm thú vị, rất hữu ích cho những người mới bắt đầu như tôi. Bạn cũng có thể dành cuối tuần để khám phá một công cụ mới. Cuối cùng, nếu có hội thảo hoặc sự kiện trực tiếp về kiểm thử hoặc các chủ đề liên quan (như AI, công nghệ mới, v.v.), đừng ngần ngại tham dự để nâng cao kiến thức và gặp gỡ các chuyên gia trong lĩnh vực này.
Vậy tester cần những kỹ năng gì để thành công? Câu trả lời là sự kết hợp hài hòa giữa kỹ năng chuyên môn (viết test case, dùng công cụ kiểm thử, hiểu API, SQL…) và kỹ năng mềm (tư duy logic, giao tiếp, kiên nhẫn, làm việc nhóm).

